Opgave en ambitie

Ten aanzien van ’t Ven staan de gemeente Eindhoven en Woonstichting ‘thuis voor een drieledige opgave: veel huurwoningen in de wijk zijn technisch verouderd en moeten worden gerenoveerd; vanwege het woningtekort moeten er meer woningen worden bijgebouwd (verdichting); en een deel van de buurt moet worden aangesloten op het warmtenet.

Dit is een uitgelezen kans voor alle belanghebbenden om het hele gebied niet alleen kwantitatief, maar ook kwalitatief te laten groeien. Er liggen volop mogelijkheden om van ‘t Ven een buurt te maken die zowel op korte termijn voorziet in meer en betere woningen als op lange termijn bijdraagt aan een duurzame stad met een gezond leefklimaat voor mens, flora en fauna. De ambitie is om ’t Ven te transformeren tot een toekomstbestendige, klimaatrobuuste buurt.

Het plan voor de transformatie levert de volgende resultaten:

1. heropleving van bestaande, cultuurhistorische waarden;
2. een sterke wijkidentiteit en positionering in de stad;
3. sterk vriendelijke vergroening van de publieke ruimte;
4. meer biodiversiteit door de implementatie van microbiotopen.

Algehele kwaliteitsverbetering

Doordat de bevolking groeit en de samenstelling van huishoudens sterk veranderd, is er in heel Nederland een tekort aan passende, betaalbare woningen. Tegelijkertijd moeten we de manier waarop we (samen)wonen, werken en ons voortbewegen in rap tempo veranderen onder druk van die nog grotere, mondiale uitdaging: klimaatverandering.

Dergelijke grote uitdagingen gaan we bij opgaves als die van ’t Ven niet het hoofd bieden met traditioneel bouwen en renoveren alleen. Ze vereisen een allesomvattend beleid en een holistische aanpak die het gebied op alle fronten klaarstomen voor wat voor ons ligt. In plaats van voor elk vraagstuk of probleem afzonderlijk een oplossing te zoeken, moeten we alle relevante gebiedsaspecten tegelijkertijd (dus integraal) in ogenschouw nemen om daadwerkelijk tot algehele kwaliteitsverbetering te komen.

Aan de plannen voor de transformatie van ’t Ven ligt zo’n integrale aanpak ten grondslag. Een aanpak waarbij we ons niet alleen richten op meer en kwalitatief goede woningen, maar ook op een meer divers aanbod van woontypologieën, een sterk verbeterde inrichting en infrastructuur, en vooral: meer groen, fijnere plekken en een rijkere (bio)diversiteit, met concrete oplossingen voor bijvoorbeeld hittereductie en wateroverlast.

Fundament voor (her)ontwikkeling

Cultuurhistorie vormt een directe aanleiding om deze opgave integraal aan te pakken en geldt als uitgangspunt voor ons plan. De bestaande structuur en kerncomponenten van ‘t Ven, voortgekomen uit het stedenbouwkundig concept Garden City, dat begin vorige eeuw is bedacht en beschreven door de Britse journalist Ebenezer Howard, gebruiken we als fundament voor de (her)ontwikkeling van het hele gebied.

Nieuwe uitdagingen

In grote lijnen is het Garden City-concept nog altijd — en misschien zelfs meer dan voorheen — een solide basis voor buurten met een hoge kwaliteit van leven. Op detailniveau echter, moeten we het concept op verschillende gebieden sterk moderniseren. Alleen dan kunnen we nieuwe uitdagingen overwinnen en moderne problemen constructief oplossen:

1. Programmatisch - Nieuwe woonwensen en -eisen, een andere samenstelling van huishoudens en vergrijzing vragen een grotere diversiteit aan woontypologieën. Betaalbaarheid van woningen is een belangrijke voorwaarde om ook starters kansen te bieden en gezinnen in de stad te behouden.

2. Sociaal - Veranderende sociaalmaatschappelijke verhoudingen leiden tot twee snelheden in de stad. De roep om een meer inclusieve samenleving vraagt om het tegengaan van anonimiteit, meer saamhorigheid en goed gevoel voor nieuw eigenaarschap en verantwoordelijkheid.

3. Economisch - Door commercialisering en schaalvergroting staan gemeenschappelijke services en lokale voorzieningen onder druk. Er is een groeiende behoefte aan (nieuw) ondernemerschap op buurtniveau.

4. Planologisch - Stedelijke verdichting en congestie mogen niet leiden tot een ongezonde leefomgeving. Sterke en diverse vergroening van de openbare ruimte gaat klimaatproblemen tegen, versterkt de identiteit van het gebied en voorkomt eentonigheid.

5. Ruimtelijk - Er zijn positieve antwoorden nodig op de starre functiescheiding, het gebrek aan hiërarchie en onsuccesvolle ingrepen in de buurt uit het verleden. De focus ligt op sterke verrijking van groen en de implementatie van microbiotopen.